Waytiin hajjii keessa hidhan jalqaba baatii ,soomana boodaa,tan shawwaal je`aniinirraa qabdee, hanga kurneysaa baatii arafa`aati ,namni yaroo tana keessatti hajjii hidhate , hajjiin isaa fayyaa taatee hidhamti

Ammo bekkeen hajjii irraa hidhatan biyya biyyaan wal dhabdi. tanaaf jecha namni Makka keessa jiru,warra Makkaa tayuu, keessumaa tayuu ,Makkarraa hidhata. Wanni gaarin raka`aa lama masjidatti salaatanii , hulaa mana isaanirraa hidhatuu wanni gaarin warri makka taa`u , guyyaa saddeeteysaa baatii hajji`ii hidhatuu.

Ammoo warri biyya alaatii hajjii dhufu`uu deemu,bakka hajjii irraa hidhatan , tan adda addaa, tan biyya adda addaatii godhamte qaban . bakkeen sun shani :

1 – Bakka zulhulayfaa:je`amtu tan amma aabaar alii je`amtu namni achirraa hajjii hidhatuun isaa dirqamaa, warra madiina`aatifii, warra biyya biraa , kan karaa san dhufu 

2 – Bakka juhfaa je`amtu. tan amma {raabigh } je`aniin namni achirraa hajjii hidhatuun isaa dirqamaa, warra shaamifii, misraafii,warra maghribii, ammallee warra biyya biaa kan karaa san dhufu.

3  Bakka{Qarnilmanaazil } je`amtu nani achirraa hajjii hidhatuun isaa dirqama, warra baddaa yamanirraa dhufuufii , warra baddaa hijaazii, dhufu akkasuma warra biyya biraa, kan karaa san dhufu hunda .

4  Bakka { yalamlam } je`amtu namni achirraa, yookaa hoggaa achitti qixxaaye , hajii hidhatuun isaa dirqi`ii, warra gammoojjii yamanirraa dhufuufii, warra baya ifriiqiya`araa dhufu ,kan akka ithyoobiya`aa, soomal`ee ,jibuuti`ii,kiiniya`aa,fa`arraa dhufu ,

5 – Bakka zaatu{irqi } je`amtu namni achirraa hajjii hidhatuun isaa,dirqamaa, warra bayarraa dhufuufii, warra{ iraaqi } ammallee warra biyya biraa kan karaa san dhufu wanni gaarin warri bayaatifii warri iraaq bakka aqiiq } je`amturraa hidhatuu . bakkeen tun bakka  { zaati irqi } je`amturra , makkarraa fago`oo .

Warri bakka irraa hidhatan qabu,hoggaa bakka san gaye, takkaa itti qixxaaye, hidhata yoo karaa bakka sanirra hin dabarsine deeme fakkeessa`aaf namni biyya teenyarraa samii keessaa ,yookaa bahara keessa hajjii dhufu takkaa umra`aan dhufu , hoggaa {yalamlamtti qixxaaye hidhata yoommoo qixxaayun kan hin beekkamne taate ,hoggaa Makkarraa, baka amna guyyaa lamaa ,gaye hidhata. Fakkea`aaf namni biyyaa teenyaa, yoo bakka yalalamitti qixxooytu wallaale , hoggaa {jidda} gaye hidhata {jidda} Makkarraa hanga amna guyyaa lamaatii wanni gaarin, bakka irraa hidhatan san cinaa Makkarraa fagaatu ,dhaabbatanii hidhatuu odoo bakka hidhanna`aaf godhamte san hin geenye hidhatuun , ni gaya haa tayuu achumarraa hidhatu`utu irra caala yoo roophila`aatu, yookaa markabaatu, odo`on quba hin qabne , bakka irraa hidhatanirraan na dabraa sodaate malee gaafana odoo achin geenye hidhatuu qaba .

Namni manni isaa, bakka irraa hidhatan , shanan dubbanneefii ,makka jidduu jiru bakkuma jirurraa hidhat .

Hoggaa hajji hidhatu`uu ka`an,yaada hidhanna`aatin qaama dhiqatan sunnaa jechu`u odoo dhalaa dhiiga aada`aa qabullee taatee takkaa ulmaa teessullee taatee, akkasuma dhalaan dhiiyni aada`aa itti jiru dalagaa hajji`ii hunda ni dalaydi waan xawaafafii raka`aa xawaafa lamaan hin tayin odoo isaa mijjaawuu qaama dhiqatuu dhiisun jibba`a .

Hajjii Rabbiif jecha niyadhee hidhee je`eeti eegasii talbiyaa san je`a

Je`a qalbi`iin yaada`aa eegasii talbiyaa je`a

Qalbi`iin yaada`aa afaaninis je`a eegasii talbiyaa je`a

Labbeyka jechuu kanaan afaan arabatti { talbiyaa } je`an

Ma`naan { talbiya`aa }

 yaa waaqa yaaminsa ati na yaamte, walfaana owwaadhe, jechu`u maalif nabi Ibraahiim { ka`baa }jaaree fin`aan, Rabbiin namatti lallabi ,lafaafii yaabbi`iin sitti dhufanii je`een. jennaanin Yaa rabbi qooyxi tiyya yookaa sagaleen tayya maal dhageessisuu dandeessi je’e jinnaan Rabbiin akki je’een ati inuma lallabi naatu dhageessisaa je’een akkasitti nabi ibraahii gaara tokko koree lallabe. wanni inni je’ee lallabe : yaa gabroota rabbii Rabbiin mana kiyya kootta’aa ziyaaraa isiniin je’aa koottaa je’een. duuba Rabbii nama hanga qiyaama’atti dhufu hunda dhageessise .ruuhin hundi gaafuma aadam uumame uumamtee ni jirtii .duuba lubbuun yaaminsa ibraahiim san dhageessise marti hajjii dhufuu hin ooltu

Tanaaf namni Rabbiin hajjii fide {labeyka allaahuma labbeyka } je’a

Hiikkan talbiya’aa yookaa labbeyka jechu’uu:

Yaa Rabbi hajji`iinan takkaa umra`aanan yaaminsa kee owaadha jechuu . yaa rabbi ati tokkicha hiriyaa yookaa shariika hin qabne wanni faaruu taye hundi,wanni qananii taye hundi teeti kan namni si wajjiin qabu hin jirre yaa waaqa mootummaan teeti mootin biraa kan siin morku hin jiru .ati kan fakkaataa hin qabne,kan umra`an dalaga hin jenne .Jennaanin yaa Rabbi qooyxi, yookaa sagaleen tiyya,maal dhageessisuu dandeessi je`e jennaan Rabbiin akki je`een ati inuma lallabi. naatu dhageessisaa ,je`een akkasitti nabi ibraahiim gaara took koree lallabe wanni inni je`ee lallabe : yaa gabroota Rabbii Rabiin mana kiyya kootta`aa ziyaaraa isiniin je`aa kootaa je`een duuba Rabbiin,nama hanga qiyaama`atti hajjii dhufu hunda dhageessise ruuhin hundi gaafuma aadam uumame uumamtee, ni jirtii duuba lubbuun Rabbiin yaaminsa Ibraahiim san dhageessisee marti hajjii dhufuu hin olltu , tanaaf namni Rabbiin hajjii fide {labbeykallaahumma labbeyka } je`a

Yoo kan hajii yookaa umraa namarraa godhu taate

  Ma`naan kanaa : 

{ Hajjii tana abalurraan godha hajjii Rabbii je`ee hidhe abalurraan yaaminsa Rabbiin isa yaame owwaadhe jechu`u

Talbiyaa hidhanna`aa tana keessatti waan hidhate san maqaa dhayuun ni barbaadama{labbeyka bi hajjatun}je`ee takkaa{ labbeyka bi umratin } je`ee akkana jechuun

Yaa Rabbi hajji`iinan takkaa umra`aanan owaadha je`ee .

Talbiyaa hidhanna`aa tana, qooqa ol hin fuudhuu , gad qabateeti je`e ammo talbiyaa san booda je`u qooqa ol fuudhati je`a .